Heerlijk

Wat een heerlijke maaltijd. Wat een heerlijke dag. We gebruiken het woord ‘heerlijk’ vaak. Maar waar komt het vandaan? Waarom noemen wij iets wat wij heel aangenaam vinden ‘heerlijk’?

Sociale verschillen

Om die vragen te kunnen beantwoorden gaan we terug naar de tijd dat er nog sociale verschillen onder de bevolking waren die zich uitten in standen. Je had de geestelijkheid, de adel en de boeren. Het kwam voor dat boeren moesten werken voor een edele. Die edele, de heer, had allerlei rechten. Zijn boeren moesten bijvoorbeeld betalen om hun vee over zijn land te laten passeren, of moesten een deel van hun oogst aan de heer afstaan. Dit waren dus rechten die alleen een heer had, oftewel ‘heerlijke rechten’.

Het verband

Heerlijk vindt zijn oorsprong dus in de tijd dat er nog verschillende standen waren. Maar wat hebben die rechten van de heer met ons woord ‘heerlijk’ te maken? Dat lijkt abstracter dan het is. Heerlijke rechten waren rechten van de voornaamsten. Dat waren dus aangename en fijne dingen. En daar is het verband al met ons woord heerlijk: wij gebruiken het nu namelijk nog steeds voor aangename zaken. Wie had dat gedacht!