maandag 23 november 2015

In de maling nemen

Albert vroeg zich laatst af waar 'in de maling nemen' vandaan komt. Deze uitdrukking gebruiken we vaak genoeg, maar zoals bij zoveel woorden en uitdrukkingen kunnen we niet echt uitleggen waarom we het nou juist zo noemen. Maar daarvoor is deze blog er :)

Andere uitdrukkingen

Verrassend genoeg waren er vroeger nog een paar andere uitdrukkingen die ook het woord 'maling' gebruikten. Dit waren:

- iemand in de maling houden: iemand in de onzekerheid, verwarring houden of laten
- in de maling geraken: in de war raken
- uit de maling zijn: uit de nood zijn (bijvoorbeeld in de zin 'had ik maar iets, dan was ik al zo uit de maling!')

Inmiddels kennen we alleen de uitdrukking 'iemand in de maling nemen', hoewel die blijkbaar vroeger nog niet gebruikt werd.

Maling

Maar wat is de overeenkomst tussen deze uitdrukkingen? Met het woord 'maling' wordt in ieder geval een (maal)stroom of draaikolk (van gedachten) bedoeld. Pas deze betekenis maar eens toe op de drie hierboven genoemde oude uitdrukkingen, dan zie je dat het inderdaad steeds om een maalstroom van gedachten ging.
Onze uitdrukking 'in de maling nemen' heeft dus waarschijnlijk zoiets te betekenen als 'op zo'n manier met iemand omgaan dat hij in een maalstroom van gedachten komt', wat er eigenlijk op neerkomt dat diegene niet meer weet waar hij aan toe is. En dat raakt wel aan de betekenis die wij nu hebben voor 'in de maling nemen'. Bedankt voor je suggestie Albert!

7 opmerkingen:

  1. Wat raar te lezen dat het alles in dit woord om "verwarring" draait. In de maling nemen roept bij mij alleen maar associaties met "bedrog" op. Iemand bedriegen, oplichten.
    Ja toch ?

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ka het te maken hebben met het bijvoegen van goedkopere graansoorten bij het malen van graan?

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Mijn associatie is'voor de gek houden', dus niet serieus zijn. Dat kan een goedgelovig iemand in verwarring brengen, zodat die vraagt 'je neemt me toch niet in de maling, hè'?

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Ik dacht altijd dat 'maling' uit Nederlands-Indie was overgewaaid (zoals er een redelijk aantal woorden uit Maleis/Indonesisch/Javaans in het Nederlands zijn opgenomen). In het Javaans betekent 'maling' namelijk 'dief'.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Misschien dat de oorsprong gezocht moet worden in de Veluwse maalschappen. Hakhoutbossen die gemeenschappelijk bezit waren. Een onduidelijk en ondeugdelijk gewoonterecht dat tot one ik ndig geharrewarleidde. Nu maalt niemand meer om gemeenschappelijke grond...

    BeantwoordenVerwijderen
  6. 'Iemand in de maling nemen' is een bargoense uitdrukking en betekende van origine het aanhouden en molesteren van een dief door omstanders. Je kunt het vergelijken met een lynchpartij. Het slachtoffer werd niet opgehangen, maar in de gracht gegooid.
    Het woord maling met deze betekenis komt waarschijnlijk uit het Indonesisch, waar maling dief betekend.
    In een aantal ego-documenten, uit de 18de eeuw evenals de Amsterdamse confessieboeken uit die tijd, staan een aantal beschrijvingen wat 'de maling' werd genoemd.

    BeantwoordenVerwijderen