Ontslaan

Albert vroeg waar 'ontslaan' vandaan komt. Het woord wordt vaak gebruikt, zeker de laatste tijd. Maar waar komt het vandaan? Heeft het iets met 'slaan' te maken?

Ont-

Het stukje 'ont' in dit woord heeft niet de betekenis van 'beginnen te', zoals je bijvoorbeeld in het woord 'ontbijt' wel ziet. Het 'ont' in dit woord heeft namelijk de betekenis 'verwijdering van of uit iets'. 

Ontslaan, afdanken of laten gaan?

Waarom het stukje 'slaan' in dit woord zit is niet duidelijk, maar je zou het zo kunnen zien dat 'ontslaan' dus eigenlijk zoiets als 'met slaan iemand verwijderen' betekent. Hoe onaardig dit ook klinkt, 'ontslaan' heeft bij ons niet direct die negatieve lading. Het heeft zelfs een veel positievere lading dan bijvoorbeeld het woord 'afdanken', terwijl dit woord ('afdanken') juist van oorsprong heel positief is. Het betekende concreet 'iemand al dankend doen af- (weg-)gaan'. Maar inmiddels heeft 'afdanken' bij ons een heel negatieve lading over zich gekregen. Het voelt erger om 'afgedankt' te worden dan om 'ontslagen' te worden. Het lijkt er dus op dat de woorden 'ontslaan' en 'afdanken' zo'n beetje van gevoelswaarde hebben gewisseld. Wat kun je nou het best gebruiken? Misschien is de strategie van de Amerikanen nog wel het beste: iemand 'laten gaan'.