Sifra vroeg of ik wilde uitzoeken waar het woord 'oogappel' vandaan komt. Dat heb ik gedaan, maar het heeft eigenlijk een veel minder ingewikkelde uitkomst dan ik had verwacht!
Bijbel
Het woord 'oogappel' komt namelijk uit de Bijbel, zoals wel meer woorden en uitdrukkingen in het Nederlands. Voor ons betekent 'oogappel' als je het figuurlijk gebruikt zoiets als 'het dierbaarste wat je bezit'. In Zacharias 2:8 vind je dit terug: 'want wie u aanraakt, raakt Zijn oogappel aan'.
Algemene taal
Ook in de Bijbel had het dus al de betekenis 'het dierbaarste wat je bezit'. Dit gebruik is uiteindelijk doorgedrongen tot de algemene taal. Dat het bestaat uit 'oog' en 'appel' is te verklaren door de ronde vorm van je oogappel, vergelijkbaar met een appel. Maar ook al heeft dit woord dus niet echt een heel spectaculaire ontwikkeling, het is toch leuk om te weten. Zo zie je de eeuwenlange christelijke cultuur van Nederland ook terug in onze taal.
Ben er niet zeker van... Volgens Wikipedia - ja, niet altijd de meest betrouwbare bron van kennis - komt deze uitdrukking wel in het Bijbel voor, maar alleen in the Engelse (en ook vermodelijk de Nederlandse) vertalingen, dus in het oorspronkelijke Hebreeuws bestaat dit curieuse idioom (die hier "pupil van het oog" betekend, en dus maar later in het verlengde "iets waardevols") eigenlijk niet. Daarbij komt deze uitdrukking in Shakespeares Midsummer Night's Dream voor (in de zin van pupil), die in de 1590s was geschreven, dus zeker 10 jaar voorgaand aan de eerste verschijning daarvan in het Bijbel. Mag natuurlijk wel ook zijn dat het in een eerdere versie van het Nederlandse Bijbel verscheen, en dus het Engels heeft die uitdrukking vanuit het Nederlands overgenomen. In ieder geval wordt ze in andere verwante talen (zoals het Duits) niet gebruikt...
BeantwoordenVerwijderenMooie uitleg maar welk woord staat er dan wel i.p.v. oogappel? Daar ben ik benieuwd naar.
BeantwoordenVerwijderen