Legende en legenda

Albert kwam met een leuke vraag: hebben 'legende' en 'legenda' iets met elkaar te maken, en zo ja, wat dan? Ik was zelf ook meteen erg benieuwd. Dus hier komt het verhaal. Bedankt voor je suggestie Albert!

Legenda en legende vroeger

'Legenda' is Middeleeuws Latijn en betekent letterlijk 'dat wat gelezen moet worden', van het Latijnse 'legere', dat 'lezen' betekende.  'Legende' daarentegen, is een jonger woord dat is afgeleid van 'legenda' en dat lange tijd zowel 'verklaring van symbolen' als 'heiligenverhaal' heeft betekend. 

Legenda en legende nu

'Legende' werd dus lange tijd gebruikt voor twee betekenissen. 'Dat wat gelezen moet worden' was blijkbaar zowel een verklaring van symbolen, als een verhaal over het leven en lijden van heiligen (dat verhaal werd dan gelezen op de gedenkdag van die heilige). Vanuit de betekenis 'heiligenverhalen', oftewel 'wonderverhalen' werd 'legende' later ook gebruikt voor elke poëtische voorstelling vanuit kerkelijke hoek. Nog weer later werd 'legende' ook gebruikt voor wereldlijke voorstellingen (voor die tijd werd een wereldlijke voorstelling altijd met 'sage' aangeduid) en werd een 'legende' steeds meer als iets historisch ongeloofwaardig gezien, een soort mooi mysterieus sprookje.  

Pas in de tweede helft van de 20ste eeuw (1984) is het woord 'legenda' weer ingevoerd, om een duidelijk onderscheid te kunnen maken tussen de twee betekenissen.