Balen

Het woord 'balen' gebruiken wij op twee manieren. Het kan als werkwoord gebruikt worden ('dat is echt balen', 'ik baal ervan', 'balen!') Maar we kennen ook het zelfstandige naamwoord 'balen', zoals in 'balen stro'. Zit hier een verband tussen?

Balen tabak

Voordat het werkwoord 'balen' bestond, werd er ook wel een uitdrukking gebruikt om aan te geven dat je ergens niet blij mee was. Dit was de uitdrukking 'ik heb er tabak van'. Tabak stond vroeger (vanaf de 17e eeuw) symbool voor iets voortreffelijks, en deze uitdrukking was dan ook ironisch bedoeld. Om de uitdrukking meer kracht bij te zetten, zei men na verloop van tijd 'ik heb er balen tabak van', oftewel heel veel tabak (extra ironisch). Hier was 'balen' hetzelfde woord als bijvoorbeeld in 'balen stro'. 

Balen

Het losse werkwoord 'balen' zoals wij dat nu kennen, is ontstaan doordat men het woord 'tabak' uit de uitdrukking weg ging laten. De rest, 'ik heb er balen van', bleek veelzeggend genoeg. Nog weer later werd dit verder ingekort tot '(het is) balen' en werd het niet langer opgevat als zelfstandig naamwoord, maar als een los werkwoord (ongeveer vanaf 1950). En zo vatten we het nu nog steeds op, terwijl het eigenlijk dus precies hetzelfde was als 'balen' in 'balen stro'.