Van wanten weten

En opeens is het dan toch echt weer kouder weer. De uitdrukking 'van wanten weten' (goed op de hoogte zijn van iets) past hier wel bij. Tenminste zo lijkt het. Maar waarom zou je iets van 'wanten' in de zin van 'handschoenen' moeten weten om goed op de hoogte te zijn? Worden met die 'wanten' wel handschoenen bedoeld? Of zit er meer achter de uitdrukking?

Want

'Wanten' in deze uitdrukking komt inderdaad niet van 'wanten' in de zin van 'handschoenen'. Het komt ook niet van 'wanten' in de zin van 'wantluizen', zoals wel eens gesuggereerd wordt. Waar het waarschijnlijk wel op slaat, is op het oude woord 'want', dat 'tuig' betekende en vroeger ook in het meervoud voorkwam. Je zou dus ook wel kunnen zeggen 'van tuigen weten'.

Andere uitdrukkingen

Dit maakt het al logischer, want tuigen zijn een stuk ingewikkelder dan handschoenen. Als iemand 'van tuigen wist' was hij er blijkbaar goed van op de hoogte hoe een tuig (bijvoorbeeld bij een trekdier, of tuigen op een zeilschip) werkt en in elkaar zit. Die betekenis 'op de hoogte zijn' is later algemener geworden. Dat het inderdaad waarschijnlijk met 'tuig' te maken heeft, is ook terug te zien aan andere uitdrukkingen die vroeger bestonden, namelijk 'zijn want kennen' en 'de wanten stellen'. Ook hier wordt 'tuig' bedoeld als er staat 'want'. Dit wordt nog verder ondersteund doordat er in het Engels de uitdrukking 'to know the ropes' ('de koorden/het tuig kennen') bestaat. De overeenkomst is niet te missen.