Straks

'Straks' en 'zometeen' zijn woorden die in het Nederlands regelmatig door elkaar worden gebruikt. Maar waar ze voor de één ongeveer hetzelfde betekenen, hebben ze voor de ander toch nog wel een beetje een verschillende bijbetekenis. 'Straks' wordt in dat geval gebruikt voor iets wat bijvoorbeeld over een uur gebeurt, en 'zometeen' voor iets dat over vijf minuten gebeurt. De herkomst van 'zometeen' is niet moeilijk, maar de herkomst van 'straks' kan nog wel wat uitleg gebruiken.

Strak

Het zal je niet verbazen, maar 'straks' heeft te maken met 'strak'. Het bijwoord 'straks' is dus gevormd door een 's' toe te voegen aan het bijvoeglijk naamwoord 'strak'. De betekenis van 'strak' was hier niet per se 'strak gespannen', maar meer 'rechtstreeks' of 'via de kortste weg'. 

Straks

Via die betekenissen 'rechtstreeks' en 'via de kortste weg' heeft zich de betekenis 'binnen korte tijd' ontwikkeld. Want als je iets via de kortste weg doet, gebeurt het snel. En als iets snel gebeurt, gebeurt het 'straks'. Dat de betekenis van 'straks' dus voor sommigen over een langer tijdsbestek gaat dan 'zometeen', komt dus niet door de letterlijke betekenis van het woord, maar is blijkbaar gewoon in de loop van de tijd erin geslopen.