Slecht en slechts

Ik weet nog wel dat ik als klein meisje de betekenis van 'slechts' aan mijn moeder vroeg. Zij vertelde mij dat ik het kon vervangen door 'alleen maar'. Ik vond het echt een heel vreemd woord! Het leek qua vorm zo op 'slecht', terwijl het er qua betekenis niets mee te maken had. Ik vond het maar raar. De vraag is natuurlijk of het wel waar is, dat ze qua betekenis niets met elkaar te maken hebben...

Glad/effen

'Slecht' heeft niet altijd de betekenis gehad die wij er nu voor hebben. Het betekende oorspronkelijk namelijk 'glad, effen', maar die betekenis is in geen enkele West-Germaanse taal meer terug te vinden. Tenminste, niet in het woord 'slecht' zelf. Wel in andere woorden die van 'slecht' zijn afgeleid. Een goed voorbeeld is het woord 'beslechten'. Als je iets 'beslecht', maak je een eind aan iets, oftewel dan vereffen je iets/maak je iets glad.

Eenvoudig

De betekenis van 'slecht' ging al gauw van 'glad, effen' naar 'zich niet boven iets anders verheffend' en van daaruit naar 'gewoon, eenvoudig' over. Zo zijn wij ook bij onze huidige betekenis van 'slecht' gekomen. Dat 'gewone, eenvoudige' werd namelijk geassocieerd met 'niet goed, minderwaardig'. De ontwikkeling is vergelijkbaar met die van het woord 'gemeen'.
Doordat de betekenis naar 'gewoon, eenvoudig' ging, kregen wij onze huidige betekenis voor het bijwoord 'slechts' dat ontstaan is uit 'slecht'. Het bijwoord 'slechts' geeft namelijk ook aan dat iets 'niet meer dan iets anders' is, oftewel dat het 'eenvoudig' is. De twee woorden hebben dus toch wel wat met elkaar te maken. Dat lucht op. ;)