maandag 14 april 2014

Spenderen

'Spenderen' is geen onbekend woord, maar meestal wordt in de spreektaal het woord 'betalen' gebruikt. Dat 'spenderen' ook wordt gebruikt in de zin van 'doorbrengen', komt denk ik doordat je als synoniem voor 'spenderen' ook 'besteden' kunt gebruiken (in plaats van 'betalen'). En bij 'besteden' denk je niet per se meer aan geld, maar kun je ook aan 'tijd besteden' denken. En als je 'tijd' aan iets besteedt, noem je het niet meer 'uitgeven', maar 'doorbrengen'.
Maar ook al is 'spenderen' in de zin van 'betalen' niet meer een heel alledaags woord, er valt nog wel wat leuks over te vertellen.

Expendere

Het woord 'spenderen' komt via het Italiaans uit het Latijn, waar het woord 'expendere' voorkwam, dat ook 'uitgeven' betekende (die vorm zie je in het Engels tegenwoordig ook nog goed terug aan bijvoorbeeld 'to spend', 'uitgeven', of 'the expenses', 'de (on)kosten'). Qua betekenis heeft dit woord zich dus niet echt ontwikkeld. Het heeft altijd wel met 'betalen' te maken gehad. Maar als je dit woord 'expendere' verder gaat ontleden in 'ex' en 'pendere', wordt het wel interessant. 

Ex - pendere

Dit woord bestaat dus uit twee delen, die je apart van elkaar kunt vertalen. Het eerste deel 'ex' is nog niet zo verrassend, dat betekent gewoon 'uit'. Maar het tweede deel, 'pendere', betekent niet iets van 'geven' of 'betalen', maar betekent letterlijk 'hangen'. Bij de Romeinen werd namelijk met behulp van een weegschaal betaald. Je hing dan wat brons, zilver of goud uit je buidel op de weegschaal. Dus 'expendere', 'uithangen' was gewoon een heel letterlijke benaming voor de handeling die je deed. Ook het woord 'pond', een gewichtsmaat, komt van dit 'pendere'. Dat spenderen tegenwoordig 'uitgeven' betekent en niet meer 'uithangen', is gewoon een logisch gevolg van het feit dat wij nu niet meer met behulp van weegschalen betalen en de letterlijke betekenis van het woord voor ons dus zijn waarde heeft verloren.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten