Rabarber
Ons woord 'rabarber' is ontleend uit het middeleeuws Latijnse 'r(h)eubarbarum', later 'r(h)abarbarum'. Dit woord bestond dus uit 'rheu/rha' en 'barbarum'. Die twee woorden kwamen uit het Grieks. Het eerste lid kwam van het Griekse woord 'rha/rheon', dat op zichzelf al 'rabarber' betekende, en het tweede lid betekende 'vreemd/onbeschaafd'. Waarschijnlijk betekende het woord letterlijk dus zoiets als 'vreemde/buitenlandse plant'. Maar sommige geleerden denken dat het eerste lid 'ra' te maken heeft met de oude naam voor de rivier de Wolga, 'ra', wat dan in het woord zou zitten doordat de rabarber via de Wolga werd aangevoerd of in het gebied voorkwam waar de Wolga liep.
Rozemarijn
'Rozemarijn' komt van het Oudfranse 'rosmarin', wat weer ontleend was aan het Latijnse 'ros marinus'. Ook dit woord bestaat dus weer uit twee delen. Het betekende letterlijk 'dauw van de zee'. Het tweede deel verwijst ernaar dat deze plant oorspronkelijk vooral in kustgebieden voorkwam. Waarom het eerste lid, 'dauw', erin zit is minder duidelijk. Misschien heeft het te maken met de zilvergrijze beharing van de onderblaadjes, of met de kleur van de bloemetjes, of met de verfrissende geur die het kruid afgeeft. Dat 'rosmarin' in het Nederlands is verbasterd tot 'rozemarijn' is gekomen door volksetymologie, door associatie met het woord 'roos'. Waarschijnlijk heeft hier sowieso de aangename geur wel een rol gespeeld.
Sperziebonen
Ook dit derde woord is gevormd uit twee delen: 'sperzie' en 'boon'. Dat 'sperzie' is afgeleid van 'asperge'. De bonen werden vroeger dan ook wel 'aspergieboontjes' genoemd. De bonen hebben deze naam gekregen omdat ze opgediend werden op dezelfde manier als voor asperge gebruikelijk was, met gesmolten boter en nootmuskaat, zo blijkt uit een achttiende-eeuws kookboek.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten